علوم سال سوم –بخش شیمی-شناساگرها
تهيه‌ي شناساگرهاي خوراكي
مواد و وسايل لازم:
«بشر بزرگ ـ سه پايه ـ توري نسوز ـ كارد آشپزخانه ـ سركه ـ آب ـ پودر چنته ـ لوله آزمايش»
تئوري آزمايش:
شناساگرها به موادي گفته مي‌شود كه در محيط‌هاي مختلف داراي رنگ‌هاي متفاوتي مي‌باشند. بعضي از شناساگرها در محيط اسيدي رنگ قرمز و در محيط بازي رنگ آبي و در محيط خنثي رنگ بنفش دارند. آب ليمو يا سركه به عنوان اسيد و مقداري محلول چنته به عنوان باز مي‌تواند شما را در اين آزمايش كمك نمايد. از آب خالص نيز به عنوان محيط خنثي مي‌توانيد استفاده كنيد.
روش كار:
شناساگرهاي خوراكي را از جهتي مي‌توان به دو دسته تقسيم كرد:
1. سبزي‌ها و ميوه‌هايي كه آب آن‌ها در دسترس است مانند آب انگور، آب آلبالو، آب گوجه‌فرنگي و آب انار كه بايد آن‌ها را با آب مقطر رقيق كرد و به كار برد.
2. برگ سبزي‌هاي و پوست ميوه‌ها كه در اين صورت بايد ابتدا آن‌ها را خرد كرده و روي آن‌ها را با آب پوشانده و سپس به مدت نيم‌ساعت در دماي كمتر از دماي جوش آب نگه داريد. سپس محلول را صاف كنيد.
در اين‌جا روش تهيه‌ي شناساگر از كلم، پياز قرمز و گل سرخ آموزش داده مي‌شود.
تهيه‌ي عصاره پياز قرمز يا كلم قرمز:
پياز يا كلم را برش داده و در آب جوش به مدت 15 دقيقه مي‌جوشانيم. سپس آن را صاف كرده و در سه لوله‌ي آزمايش مقداري از آن را مي‌ريزيم. حال چند قطره آب ليمو يا سركه به لوله‌ي اول، چند قطره آب مقطر به لوله‌ي دوم و چند قطره محلول چنته به لوله‌ي سوم اضافه مي‌كنيم. تغيير رنگ‌هاي مشاهده شده را يادداشت نماييد.
تهيه‌ي عصاره گل سرخ:
مقداري گلبرگ گل سرخ را در الكل انداخته، بگذاريد بي‌رنگ شود. محلول بدست آمده مانند تورنسل عمل مي‌كند. مطابق روش بالا تغيير رنگ اين محلول را در سه محيط خنثي، اسيدي و بازي آزمايش نماييد و تغيير رنگ‌هاي مشاهده شده را يادداشت نماييد.
جدول زير را تكميل كنيد:
|
رديف |
|
محيط اسيدي |
محيط خنثي |
محيط بازي |
|
1 |
آب انگور |
|
|
|
|
2 |
آب گوجه‌فرنگي |
|
|
|
|
3 |
آب آلبالو |
|
|
|
|
4 |
چغندر |
|
|
|
|
5 |
پوست سيب قرمز |
|
|
|
|
6 |
پوست هلو |
|
|
|
|
7 |
پوست گلابي |
|
|
|
|
8 |
پوست تربچه |
|
|
|
|
9 |
پوست ترب سفيد |
|
|
|
توضیح: از آنجایی که آب میوه های ارائه شده توسط شرکت های مختلف دارای مواد افزودنی و نگهدارنده می باشد. لذا تا جایی که امکان دارد با میوه و آب میوه های تازه آزمایش فوق را انجام دهید.
علوم تجربی مجموعه ای از دانشهاست در مورد آنچه اطراف ما می گذرد .