مقدمه

تهیه کریستال مواد معدنی،یکی از جذابترین و شگفت ترین کارهایی است که با استفاده از قوانین شیمیایی میتوان انجام داد.این ازمایشات را انجام دهید و لذت ببرید و اطرافیانتان را شگفت زده کنید.

انگشتر بدلی بسازید!

دانه های شکراز بلورهای بسیار ریز شکر ساخته شده اند.اما شما می توانید انها را به جواهر درخشانی بدل کنید.

دو فنجان شکر را در سه چهار فنجان اب جوش حل کنید.پس از انکه محلول به تدریج حل شد،ان را در لیوان کاغذی یا پلاستیکی شفاف بریزید و کنار بگذارید.با تبخیر اب،بلورهای شکر در ته و کناره های ظرف تشکیل می شوند.هرچه اب سریعتر تبخیر شود،بلورها کوچک خواهند بود.اگر صبور باشید و منتظر بمانید تا اب به اهستگی تبخیر شود پس از گذشت یک ماه،بسته به دما و رطوبت هوای مجاور ظرف بلورهایی به اندازه میله فلزی نازک حلقه ای بسازید و جواهری را که ساخته اید روی ان بچسبانید.انگشتر بدلی شما اماده است،برای اینکه بلورهایی که روی حلقه چسبانده اید،درخشش خود را حفظ کنند،کافی است روی انها لاک بی رنگ بزنید.

مواد شیمیایی دیگری که مصارف روزانه دارند،بلورهایی با اشکال متفاوت ایجاد می کنند.در ظروف جداگانه مقداری اب جوش بریزید.انقدر نمک،اسیدبوریک،بوراکس یا جوش شیرین به اب جوش اضافه کنید تا دیگر حل نشود.محلول های اشباع شده حاصل را کنار بگذارید تا خنک شوند.پس از مدتی انواع گوناگونی از جواهر بدلی خواهید داشت.

ساختن بلورهای منفرد بزرگ کمی دشوار تر است.

طرز تهیه بلور های بزرگ

برای تهیه بلور های بزرگ،لازم است بلور کوچکی به نام جوانه داشته باشید.طول جوانه باید حداقل 5 میلی متر باشد.برای تهیه جوانه،20 سانتی متر مکعب محلول اشباع نمک مورد نظر(مثلا محلول اشباع اب و قند)را در ظرفی شیشه ای بریزید و کنار بگذارید تا تدریجا بخار شود و اب خود را از دست بدهد.مشاهده می کنید که بلور های کوچکی در ظرف تشکیل می شوند .

پس از اینکه بلور های کوچک کاملا خشک شدند،یکی از انها را به عنوان جوانه انتخاب کنید (حتما پیش از دست زدن به بلورها دست های خود را به دقت با اب و صابون بشویید زیرا چربی موجود روی پوست،بر اندازه و شکل بلور حاصل تاثیر می گذارد).با استفاده از یک سیم خمیده،جوانه را در ظروف حاوی محلول نمک مورد نظر(مثلا محلول اب قند)اویزان کنید.فاصله جوانه تا ته ظرف باید حدود 5سانتی متر باشد.

توجه داشته باشید که غلظت باید اندکی کمتر از حد اشباع باشد.در ظرف را با کلاهکی پارچه ای بپوشانید و با استفاده از یک سیم فلزی ان را محکم کنید.برای اینکه محلول سریعتر بخار شود،ظرف را روی یک قوطی حلبی که در ان چراغ 5 واتی روشن کرده اید بگذارید،یا ان را در معرض جریان باد که توسط پنکه ایجاد می شود،قرار دهید.

دسته گل بلورین بسازید

قطعات کوچکی از استایروفوم یا چوب را انتخاب کنید و به انتهای هر یک،میله فلزی نازکی وارد نمایید.انها را در محلول اشباع سدیم کلر(نمک طعام)فرو برید تا بلور های جوانه روی انها تشکیل شود سپس این قطعات را روی هم قرار دهید و محلول اشباع را روی انها بریزید تا تمامی سطح انهارا بپوشانید.دوهفته انهارا به حال خود بگذارید.سپس جوهری به رنگ دلخواه به محلول اشباع سدیم کلراید اضافه کنید و روی این قطعات بریزید.انقدر صبر کنید تا تمام اب محلول بخار شود.دسته گل بلورین زیبایی درست می شود.

برای اینکه گل هایی به رنگ گوناگون داشته باشید ،می توانید قطعات را در محلولهای اشباع نمک طعام که به ان جوهر هایی با رنگ های مختلف افزوده اید،قرار دهید.