رویکرد تربیتی -پایه هفتم فصل دوم :اندازه گیری
سنجش و اندازه گیری در آیات قرآن کریم

آیا تا کنون نام ریاضیات توحیدی را شنیده اید؟
خوب است بدانید ریاضیات توحیدی یکی از شاخه های مهم ریاضیات است که بسیاری از دانشمندان بزرگ نیز براساس اندازه گیری های دقیق و اصولی در طبیعت موفق به کشف حقائق علم و دانشهای امروزی شدند و همین کشف حقایق رهنمون آنها بسوی توحید شد.
در ادامه به برخی آیاتی که در آنها به اندازه گیری اشاره شده است می پردازیم البته به این موضوع توجه داشته باشید که این آیات شریفه در زمانی نازل شده است که از علم فیزیک و ریاضیات و کمیتها و وسایل اندازه گیری و سیستم استاندارد بین المللی واحدها (SI) و... خبری نبود:
اندازهگیری حجمی
اندازهگیری حجمی
*سوره مبارکه سبا آیه 11:
أن اعمل سابغات وقدر فی السرد ؛ ای داود زرههای آراسته بساز و در زرهها اندازه قرار بده.
* سوره مبارکه انسان آیه 16:
قواریرا من فضة قدروها تقدیرا ؛ در بهشت آبگینههایی از نقره است که آنها را به اندازه قرار دادند.
* سوره مبارکه قمر آیه 12:
وفجرنا الارض عیونا فالتقى الماء على أمر قد قدر ؛ ما زمین را چون چشمههای جوشاندیم تا آن که آب به اندازهای که تعیین شده بود، رسید.
*سوره مبارکه حجر آیات 19 تا 21:
والارض مددناها وألقینا فیها رواسی وأنبتنا فیها من کل شئ موزون * وجعلنا لکم فیها معایش ومن لستم له برازقین * وإن من شئ إلا عندنا خزائنه وما ننزله إلا بقدر معلوم ؛ و ما زمین را گستردیم و در آن کوهها را افکندیم و در آن هر چیز موزونی را رویاندیم. ما در آن معیشتهایی را برای شما و کسانی که شما عهدهدار روزی آنها نیستید، قرار دادیم. هیچ چیزی از روزیها نیست مگر این که خزینههای آن نزد ماست و ما آن را جز به اندازه معین نازل نمیکنیم.
*سوره مبارکه انعام آیه 96:
فَالِقُ الْإِصْبَاحِ وَجَعَلَ اللَّیلَ سَكَنًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَانًا ذَلِكَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ
او شکافنده صبح است؛ و شب را مایه آرامش، و خورشید و ماه را وسیله حساب قرار داده است؛ این، اندازهگیری خداوند توانای داناست.
* سوره مبارکه طلاق آیه 3:
ویرْزُقْهُ مِنْ حَیثُ لَا یحْتَسِبُ وَمَنْ یتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَیءٍ قَدْرًا ؛و او را از جایی که گمان ندارد روزی میدهد؛ و هر کس بر خدا توکل کند، کفایت امرش را میکند؛ خداوند فرمان خود را به انجام میرساند؛ و خدا برای هر چیزی اندازهای قرار داده است.
* سوره مبارکه مومنون آیه 18:
وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِی الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَى ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ؛و از آسمان، آبی به اندازه معین نازل کردیم؛ و آن را در زمین ساکن نمودیم؛ و ما بر از بین بردن آن کاملا قادریم
اندازهگیری طولی
* سوره مبارکه سبا ایه 18:
وجعلنا بینهم وبین القرى التی بارکنا فیها قرى ظاهرة وقدرنا فیها السیر سیروا فیها لیالی وأیاما آمنین ؛ و ما میان قوم سبأ و قریههایی که برکت دادیم، قریههای های پدیداری را قرار دادیم و در آنها مسیر را به مقدار یک روز راهرفتن قرار دادیم و گفتیم: در آنها شبها و روزها با امنیت سیر کنید.
اندازهگیری زمانی
* سوره مبارکه مرسلات آیات 20 تا 23:
ألم نخلقکم من ماء مهین * فجعلناه فی قرار مکین * إلى قدر معلوم * فقَدَرنا فنعم القادرون ؛ آیا شما را از آبی پست نیافریدیم؟ آنگاه تا مدتی معلوم در جایی محکم قرار ندادیم؟ ما اندازهگیری کردیم و چه خوب اندازهگیری هستیم.
* سوره مبارکه سجده آیات 4 و 5 :
الله الذی خلق السماوات والارض وما بینهما فی ستة أیام ثم استوى على العرش ما لکم من دونه من ولی ولا شفیع أفلا تتذکرون * یدبر الامر من السماء إلى الارض ثم یعرج إلیه فی یوم کان مقداره ألف سنة مما تعدون ؛خدا كسى است كه آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است در شش هنگام آفريد آنگاه بر عرش استيلا يافت براى شما غير از او سرپرست و شفاعتگرى نيست آيا باز هم پند نمىگيريد كار جهان را از آسمان تا زمين اداره مىكند آنگاه نتيجه و گزارش آن در روزى كه مقدارش آن چنان كه شما برمى شماريد هزار سال است به سوى او بالا مى رود
* سوره مبارکه معارج آیه 4:
تعرج الملائکة والروح إلیه فی یوم کان مقداره خمسین ألف سنة ؛ فرشتگان و روح در روزى كه مقدارش پنجاه هزار سال است به سوى او بالا مى روند
* سوره مبارکه رعد آیه 8:
الله یعلم ما تحمل کل أنثى وما تغیض الارحام وما تزداد وکل شئ عنده بمقدار ؛خدا مىداند آنچه را كه هر ماده اى در رحم بار مى گيرد و آنچه را كه رحمها مى كاهند و آنچه را مى افزايند و هر چيزى نزد او اندازه اى دارد
* سوره مبارکه یونس آیه 5:
هُوَ الَّذِی جَعَلَ الشَّمْسَ ضِیاءً وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِینَ وَالْحِسَابَ مَا خَلَقَ اللَّهُ ذَلِكَ إِلَّا بِالْحَقِّ یفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یعْلَمُونَ؛ او کسی است که خورشید را روشنایی، و ماه را نور قرار داد؛ و برای آن منزلگاههایی اندازه کرد، تا عدد سالها و حساب کارها را بدانید؛ خداوند این را جز بحق نیافریده؛ او آیات خود رابرای گروهی که اهل دانشند، شرح میدهد.
* سوره مبارکه مزمل آیه 20:
إن ربک یعلم أنک تقوم أدنى من ثلثی اللیل ونصفه وثلثه وطائفة من الذین معک والله یقدر اللیل والنهار ؛ پروردگارت میداند که تو و گروهی که با تویند، کمتر از یک سوم یا نصف یا دو سوم از شب را برمیخیزید. خدا شب و روز را به اندازه قرار میدهد.