هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب‌نما یا GPS می‌توان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روش‌های دیگر جهت‌یابی مفید و کاراست. در اینجا به برسی چند روش  برای جهت یابی خواهیم پرداخت.  

1.با ساعت:

ابتدا ساعت خودرا باساعت گرینویچ(GMT)تنظیم می‌کنیم (البته زمانی که ساعتها۱ساعت به جلو کشیده میشوند باید ساعت را۱ساعت به عقب ببریم وسپس طبق گرینویچ تنظیم کنیم) ساعت گرینویچ۳/۳۰ساعت از ساعت اصلی کشور جلوتر است.یعنی اگر ساعت م۵باشد ساعت به وقت گرینویچ۲/۳۰می‌باشد. سپس عقربه ساعت شمار رابه طرف خورشید می‌گیریم به طوری که سایه آن به زیر خودش برود. آنگاه بین عدد دوازده و عقربه ساعت شمار زاویه‌ای رسم میکنیم ..اگر برای زاویه تشکیل شده نیمسازی در نظربگیریم این نیمساز سمت جنوب را نشان میدهد .(البته در نیمکره شمالی که ما قرارداریم)

۲.لانه مورچه‌ها:

که خاکریز لانه آنها سمت جنوب را نشان میدهد.

۳.خورشید و اجسام:


شئ بلندی را در زمین فرو میکنیم آخر سایه ایجادشده را علامت می‌زنیم .سپس۲۰تا۳۰دقیقه دیگر مراجعه می‌کنیم دوباره آخر سایه فعلی را علامت می‌زنیم .دونقطه را به هم وصل می‌کنیم پشت خط می ایستیم پای چپ را روی علامت سایه اول و پای راست را روی علامت سایه دوم می‌گذاریم .روبروی ما جهت شمال می‌شود.

۴.جهت یابی در شب:

 جهت‌یابی با ستارهٔ قطبی

 از آن‌جا که ستاره‌ها به محور ستاره‌ قطبی در آسمان می‌چرخند، در نیم‌کرهٔ شمالی زمین ستارهٔ قطبی با تقریب بسیاری خوبی (حدود ۰٫۷ درجه خطا) جهت شمال جغرافیایی (و نه شمال مغناطیسی) را نشان می‌دهد؛ یعنی اگر رو به آن بایستیم، رو به شمال خواهیم بود.

یافتن ستاره قطبی با دب اکبر

به وسیلهٔ مجموعه ستارگان «دبّ اکبر»: صورت فلکی دبّ اکبر شامل هفت ستاره‌است که به شکل ملاقه قرار گرفته‌اند: چهار ستاره آن تشکیل یک ذوزنقه را می‌دهند، و سه ستارهٔ دیگر مانند یک دنباله در ادامه ذوزنقه قرار گرفته‌اند. هر گاه دو ستاره‌ای که لبهٔ بیرونی ملاقه را تشکیل می‌دهند (دو ستارهٔ قاعده کوچک ذوزنقه؛ لبهٔ پیالهٔ ملاقه؛ محلی که آب از آن‌جا می‌ریزد) را [با خطی فرضی] به هم وصل کنیم، و پنج برابر فاصله میان دو ستاره، به سمت جلو ادامه دهیم، به ستاره قطبی می‌رسیم.

 (ستاره قطبی نور زیادی دارد واطراف آن تا شعاع زیادی ستاره‌ای دیده نمی‌شود و دقیقا در امتداد محور زمین است..)

۵.تنه درختان بریده شده:


خطوط درخت رانگاه می‌کنیم هرجا که فاصله خطوط به هم نزدیک باشدسمت شمال و هرجا که فاصله خطوط از هم دور باشد سمت جنوب را نشان می‌دهد

۶.خزه روی درختان:

آن طرفی که خزه زیاد است سمت شمال را نشان می‌دهد.

۷.به وسیله ماه:

اگر درنیمه اول ماه باشیم برآمدگی ماه به سمت مغرب است و اگر درنیمه دوم ماه یاشیم(از روز۱۶به بعد) برآمدگی ماه به سمت مشرق است.


اگر خطی از بالای هلال به پایین آن وصل کنیم و ادامه دهیم، در نیمهٔ اول ماه قمری شکل p و در نیمهٔ دوم شکل q خواهد داشت.