طراحی آموزشی
|
1-مشخصات کلی نام درس:علوم تجربی پایه ی تحصیلی:اول راهنمایی نام مدرسه: شماره طرح درس: موضوع درس:تبخیر و عوامل موثربرآن شماره صفحات:۲۲-۲۳ مدت جلسه:۴۰دقیقه تعداد دانش آموزان:۲۰نفر تاریخ اجرا: نام معلم: دانشور فرد |
|
2-هدفها: |
حیطه های رفتاری |
|
2-1-هدف کلی: دانش آموزان با مفهوم تبخیر و عوامل موثر بر آن آشنا می شوند. |
شناختی،مهارتی نگرشی |
|
2-2-هدفهای جزیی: دانش آموزان در پایان این درس: 1- با تعریف تبخیر آشنا می شوند. 2- با چگونگی عمل تبخیر بر اساس ویژگیهای ماده و ساختار ذره ای آن آشنا می شوند. 3- پس از انجام پژوهش ص 23 با عوامل موثر بر سرعت تبخیر آشنا می شوند. 4- با طراحی آزمایشهایی ساده ، عوامل موثربر سرعت تبخیر را فرا می گیرند.
|
شناختی شناختی،مهارتی
مهارتی
مهارتی
|
|
2-3-هدفهای رفتاری: در پایان تدریس دانش آموزان باید بتوانند: 1- تبخیر را در یک خط تعریف کنند. 2- گرفتن گرما را به عنوان عامل اصلی تبخیر نام ببرند. 3- حداقل چهار عامل موثر بر سرعت تبخیر را نام ببرند. 4- چگونگی عمل تبخیر را بر اساس ویژگیهای مولکولهای مواد و ساختار ذره ای آنها به طور کامل بیان کنند. 5- تصاویر ص 23 کتاب را کاملا" تفسیر نمایند. 6- برای نشان دادن اثر افزایش دما بر سرعت تبخیرآزمایشی قابل اجرا در کلاس طراحی کنند. 7- برای نشان دادن اثروزش باد (جریان هوای متحرک) بر سرعت تبخیر آزمایشی قابل اجرا در کلاس طراحی کنند. 8- برای نشان دادن تاثیر جنس مایع بر سرعت تبخیرآن،آمایشی قابل اجرا در کلاس طراحی کنند. 9- با طراحی آزمایشی ساده تاثیر افزایش سطح مایع را بر روی سرعت تبخیر نشان دهند. 10- تاثیر تراکم بخارآب (رطوبت) موجود در هوا را بر روی سرعت تبخیر کاملا" توضیح دهند. 11 - کاربرد عوامل موثر بر سرعت تبخیر را در زندگی روزمره بیان کنند. |
شناختی شناختی شناختی شناختی،مهارتی
مهارتی مهارتی
مهارتی
مهارتی
مهارتی
مهارتی
نگرشی
|
|
12- مناطقی از منزل،کشور یا جهان را که بر اثرمیزان رطوبت زیاد، تبخیر در آنجا کم صورت می گیرد را شناسایی کنند. 13- نقش گلخانه ها را در میزان تبخیر و تعرق گیاهان و نگهداری از آنها بررسی کنند. 14- جهت استفاده از عوامل موثر بر سرعت تبخیر در منزل چند پیشنهاد سازنده بدهند. |
مهارتی،نگرشی
نگرشی
نگرشی
|
|
3- وسایل آموزشی:
|
|
کتاب درسی،تابلوی کلاس،وسایل دست ساز(مثل دماسنج نمایشی و...)،رایانه،وسایل آزمایش(چراغ الکلی ،بشر، پتری، سه پایه، الکل و ...) ،اسلایدهای نمایشی،تصویر و عکس |
|
4- روشهای تدریس:
|
|
ایفای نقش، دریافت مفهوم،بارش فکری ،پژوهش آموزش
|
|
5- آرایش کلاس:
|
|
در هنگام کار گروهی دانش آموزان نیمکت جلو به سمت دوستان هم گروه خود در نیمکت عقب بر می گردند و به روش گروهی می نشینند ،در صورت وجود صندلی در کلاس،صندلی ها از حالت ردیفی به شکل نیم دایره چیده خواهد شد. |
|
6- قبل از شروع درس: 4 دقیقه
|
|
6-1- شروع کلاس با نام و یاد خدا 6-2- سلام و احوالپرسی و بررسی وضعیت کلی دانش آموزان 6-3- حضور و غیاب دانش آموزان به صورت پرسش از سرگروه ها یا نماینده کلاس 6-4-ارائه یک جمله ی آموزنده توسط معلم یا دانش آموزان و نصب در تابلوی « پند قند » کلاس 6-5-بررسی تکالیف به صورت نمونه گیری یا پرسش ازسرگروهها و پیگیری موارد احتمالی 6-6- نمایش اسلایدهای درس قبل؛ یادآوری درس گذشته ومرور عناوین مهم آن 7-6- چند پرسش از درس قبل مثل: (همراه با تشویق) الف) تغییر حالت ذوب را به روش ایفای نقش نشان دهید. ب) ذوب خمیری را توضیح دهید. ج) کار ضد یخ را با روش ایفای نقش نشان دهید. |
|
7- رفتار ورودی: از دانش آموزان انتظار داریم:
|
|
7-1- پنج قسمت نظریه مولکولی را کاملا" بشناسند. 7-2- اثر گرفتن گرما و از دست دادن گرما را بر روی ویژگیها و ساختار ذره ای ماده بدانند. 7-3- با کاربرد دماسنج و طرز کار آن آشنا باشند. |
|
8- ارزشیابی تشخیصی :(همراه با تشویق) 3 دقیقه
|
|
8-1-از یکی از گروه ها می خواهم پنج قسمت نظریه مولکولی را بیان کند. 8-2-از یکی از دانش آموزان می خواهم طرز کار دماسنج را با کمک دماسنج نمایشی نشان دهد. |
|
9- آماده سازی: 3 دقیقه
|
|
9-1-ایجاد انگیزه در دانش آموزان به کمک الگوی دریافت مفهوم:
ابتدا چند نمونه تصویر یا اسلاید مثبت و منفی به دانش آموزان نشان می دهم و به آنها می گویم من با برخی از این تصاویر که در رابطه با درس امروز هست موافقم (نمونه های مثبت) و با برخی از آنها که ارتباطی با درس امروز ندارد مخالف می باشم(نمونه های منفی) . پس از ارائه چند نمونه و بیان نظر خودم ، نظر آنها را در باره نمونه هایی جدید که به آنها نشان می دهم می پرسم. سپس از آنها سوال می کنم تصاویری که من با آنها موافق بودم چه ویژگی های مشترکی داشتند تا دانش آموزان به کمک پاسخ های خود به سمت درک مفهوم اولیه ای از تبخیر هدایت شوند. سپس از آنها می خواهم نمونه ی مثبت جدیدی ارائه دهند.مثالی بزنند که همگی با آن موافق باشیم.
|
|
10- ارائه درس: 26 دقیقه من درس امروز را در دو بخش و با دو شیوه تدریس می کنم .
|
|
الف) قسمت اول : مفهوم تبخیر با روش بارش فکری *مرحله اول: ابتدا توجه دانش آموزان را به تعریف تبخیر در متن کتاب جلب می کنم از روی خط کتاب خوانده و آن را به عنوان یک تعریف مهم علامت گذاری می کنند.سپس با طرح چند پرسش موضوع درس را مطرح می کنم. سوالاتی از قبیل: 1- در مورد تبخیر چه می دانید؟ 2- چه پدیده هایی را در اطراف خود سراغ دارید که در اثر تبخیر صورت می گیرد؟ 3- در مورد فایده های تبخیر چه می دانید؟ 4- تبخیر چه هنگام صورت می گیرد؟ 5- فکر می کنید در هنگام تبخیر چه بر سر مولکولهای مایع در حال تبخیر می آید؟ *مرحله ی دوم: از بچه ها می خواهم گروه خود را تشکیل دهند و به قوانین این روش کار گروهی توجه کامل داشته باشند در صورت لزوم یکبار دیگر قوانین روش بارش فکری را یادآوری می کنم. به آنها یادآورمی شوم که در فرصت محدود تعیین شده با اعضای تیم خود در مورد سوالات مطرح شده بحث و بررسی کنند،در این مدت منشی وظیفه دارد همه ی نظرات را ثبت کند پس از پایان مهلت مقرر اعضای گروه به ترتیب و با رعایت نوبت ایده های خود را مطرح کنند . *مرحله سوم: از گروه ها می خواهم با مدیریت سرگروه و با حفظ نظم و ترتیب نظرات خود را بیان کنند تا منشی آنها را در روی تابلو بنویسد. در پایان این مرحله تشکر خود را از ایده های بچه ها هرچند خیلی زیاد نباشد بیان می کنم تا بچه ها هرچه بیشتر تشویق به ارائه ایده های بیشتر در آینده شوند. *مرحله چهارم: پس از نوشتن ایده ها روی تابلو به بررسی آنها به کمک خود بچه ها می پردازم : کدام ایده ها مربوط به مفهوم تبخیر است؟ کدامیک به بررسی وضعیت مولکولها به هنگام تبخیر می پردازد؟ ایده های نامناسب ،مشابه،دارای غلط علمی،و یا تکراری حذف می شوند. ایده های خوب ، عالی و خلاقانه مشخص می شوند. *مرحله پنجم: ایده های بچه ها جمع بندی شده به کمک خود آنها نظراتی که دارای اهمیت بیشتری دارند مشخص گردیده وبا گچ قرمز زیر آنها را خط می کشم .اگر نکته ای از درس از دید بچه ها دور مانده باشد خودم به عنوان عضوی از کلاس آن را مطرح می کنم.همچنین با مراجعه به کتاب و تفسیر شکلها جمع بندی نهایی را انجام می دهم. در پایان گروه هایی که ایده های بیشتر یا خلاقانه تری داشته اند مورد تشویق من و دوستانشان قرار می گیرند. تکمیل یادگیری : در جهت تکمیل درس،پایدار شدن آموخته های بچه ها و تنوع در ارایه مطلب از اسلایدهای متحرک که بیشتر به چگونگی رفتار مولکولها در ضمن تبخیر می پردازد استفاده کرده و با کمک خود بچه ها به توضیح و تفسیر آنها می پردازم.
ب) قسمت دوم :عوامل موثر بر سرعت تبخیر به روش پژوهش آموزش *مرحله اول: ازجلسه قبل تعدادی سوال در اختیار دانش آموزان قرار داده بودم تا در مورد آنها خوب بیندیشند از گروهها خواسته بودم با توافق یکدیگرهریک از آنها یک مورد را انتخاب کرده و در مورد آن به پژوهش بپردازند. به آنها گفته بودم می توانند در این مورد منابعی مثل عکس، تصویر کتاب، را با خود به کلاس همراه بیاورند. درصورت لزوم می توانند با هماهنگی قبلی از آزمایشگاه مدرسه وسایلی را تهیه کنند و البته به فرضیه سازی در این مورد بپردازند. *مرحله دوم: مطالب زیر را بر روی تابلو کلاس نوشتم **موضوع درس:شناسایی عوامل موثر بر سرعت تبخیر **اهداف پژوهش :چه چیزهایی سرعت تبخیر را کم یا زیاد می کند؟ **سوالهای پژوهش: - چرا وقتی لاک ناخن خود را با استن پاک می کنید در دست احساس سرما می کنید؟ - چرا سطح آب دریاچه های محلی در تابستان پایین می رود؟ - چرا مادر شما برای خشک کردن سبزی آن را در روی سطح بزرگی پهن می کند ؟ - چرا برای سرد شدن غذای خود آن را فوت می کنید؟ سپس از بچه ها خواستم فرضیه هایی را که ساخته اند روی تابلو در مقابل سوالات مطرح شده بنویسند. به آنها یاد آوری کردم فرضیه پاسخ احتمالی آنها به این سوالات است و باید قابل آزمایش کردن باشد تا درستی یا نادرستی آن مشخص شود. *مرحله سوم: از گروه ها خواستم یکی از فرضیه هایی را که ساخته اند آزمایش کنند یا اگر اطلاعاتی در مورد آن از منابع دیگر به دست آورده اند ارائه دهند تا فرضیه آنها بررسی و آزمایش شود. در صورت انجام آزمایش ابتدا طرح آزمایش خود را روی کاغذ بنویسند ،سپس آن را انجام داده و به دقت مشاهده کرده نتایج حاصل را ثبت کنند.یکسان سازی شرایط آزمایش را به آنها یاد آوری خواهم کرد. *مرحله چهارم: با جمع بندی اطلاعات خود و تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از آزمایش خود به بررسی درست یا غلط بودن فرضیه خود بپردازند. *مرحله پنجم: در این مرحله نتایج و پاسخهای قطعی به دست آمده از آزمایش فرضیه خود را به طور شفاهی به کلاس ارائه دهند،من نیز نتیجه کار هر گروه را روی تابلو نوشته و بدین ترتیب عوامل موثر بر سرعت تبخیر را شناسایی کردیم. دانش آموزان موظفند گزارش مبسوطی از کار خود را شامل هدف پژ وهش،پرسش های مورد نظر،فرضیه های پژوهش،شرح آزمایش و نتیجه آن را برای جلسه بعد به عنوان یک تکلیف گروهی به صورت مکتوب ارائه نمایند. تکمیل یادگیری: در این مرحله نیز جهت تعمیق هرچه بیشتر آموخته های فراگیران از نمایش اسلایدهایی که به شرح چگونگی تاثیر عوامل موثر بر سرعت تبخیر یعنی ، گرما،جریان هوای متحرک،جنس مایع و مساحت سطح تبخیر می پردازم.
|
|
11- فعالیتهای تکمیلی: 4 دقیقه
|
|
11-1-ارائه خلاصه درس: *بوسیله نمایش اسلاید رئوس مطالب تدریس شده |
|
11-2- ایجاد فرصت سوال پاسخ به سوالات دانش آموزان و توجه به نوع سوالات مطرح شده جهت ارزیابی از میزان آموخته ها و رفع اشتباهات احتمالی یا نواقص یادگیری |
|
11-3- تعیین تکلیف: * ثبت نتایج پژوهش ص 23 و ارائه گزارش پژوهش آزمایش برای جلسه بعد *رسم شکلهای کتاب در دفتر یا بر روی مقوا جهت نصب در کلاس *تهیه چند تصویر یا عکس مثبت و منفی در مورد درس امروز؛مفهوم تبخیر *ارایه نمونه سوالاتی برای دانش آموزانی که به اینترنت دسترسی دارند در وبلاگ شخصی خودم و دادن نمونه سوالاتی دیگر به دانش آموزانی که چنین امکانی ندارند. |
|
11-4- ارزشیابی تکوینی: *ارایه چند پرسش به کمک نمایش اسلاید و پاسخ گروهی یا انفرادی دانش آموزان به آن |
|
11-5- معرفی منابع بیشتر جهت مطالعه: *معرفی چند سایت معتبر و علمی در حد دانش آموزان *معرفی کتاب مناسب در این زمینه |
|
11-6-معرفی درس جلسه آینده: در صورت کافی بودن وقت *نمایش اسلاید جهت معرفی و آشنایی مختصر دانش آموزان با موضوع درس آینده(جوشیدن) |
علوم تجربی مجموعه ای از دانشهاست در مورد آنچه اطراف ما می گذرد .